aldaneldor: Ogród dla zestresowanych

Opowiadając o moim pobycie w Kopenhadze nie mogę nie wspomnieć o projekcie, który przygotowałam na Health Design - jeden z kursów, w których brałam udział (o kursie tym mała wzmianka w poprzednim poście tutaj).

Cel mojej pracy to ukazanie, jak potencjalnie mogłaby wyglądać przestrzeń zaprojektowana dla ludzi cierpiących z powodu stresu i przemęczenia umysłowego - przestrzeń znajdująca się w samym centrum dużego miasta.

Tę grupę ludzi wybrałam dlatego, że uważam, iż stres w dzisiejszych czasach jest ogromnym problemem, z którym wciąż trudno sobie poradzić. Większość z nas odczuwa stres i jego skutki. Brak ćwiczeń fizycznych, które w naturalny sposób pomagają pozbyć się napięcia, powoduje kumulację stresu i w efekcie poważne problemy zdrowotne. Dodatkowo każdego dnia ludzie są ze wszystkich stron atakowani informacjami - ważnymi i całkiem niepotrzebnymi - w zasadzie, ich nadmiarem, a przetwarzanie tych informacji prowadzi w krótkim czasie do przemęczenia umysłowego. Zjawisko to znacznie obniża efektowność pracy.

Właściwe projektowanie przestrzeni miejskich może pomóc ludziom w radzeniu sobie ze stresem.

Na projekt wybrałam skwer znajdujący się w samym centrum Wrocławia, przy ulicy Pomorskiej (w chwili, gdy pracowałam nad projektem, ów skwer był zaniedbany, a jego przestrzeń niespójna. Później przebudowano go i obecnie wygląda znacznie lepiej). Skwer otoczony jest hałaśliwymi ulicami, w jego pobliżu znajdują się budynki mieszkalne oraz sklepy. Jest przestrzenią długą i wąską (290 m długości przy niecałych 40 m szerokości).

W projekcie zastosowałam kilka teorii, podanych na kursie:

1. ART (Attention-Restoration Theory, Kaplan&Kaplan 1989)

Środowisko naturalne, zawierające niewiele informacji do przetworzenia przez mózg, umożliwia ludziom odprężenie i zrelaksowanie się - pozbycie się zmęczenia umysłowego.

2. PSD (Perceived sensory dimensions, Stigsdotter 2009)

Wśród zielonych terenów miejskich wyróżnia się:

Badania pokazały, że ludzie najlepiej czują się przebywając w miejscach typu Serene, Space, Nature i Rich in Species (Grahn&Stigsdotter, 2009). W swoim projekcie zastosowałam wszystkie cztery.

3. Mental Strenght Pyramid (Grahn, 1991; Ottonson&Grahn, 1998)

Piramida ukazująca, jak ludzie, w zależności od samopoczucia, sytuacji życiowej, poziomu stresu, zachowują się w środowisku, w którym się znajdują.

Jako planiści powinniśmy uwzględnić wszystkich użytkowników, stworzyć przestrzeń w taki sposób, aby ludzie znajdujący się na każdym poziomie, dobrze się w niej czuli.

4. PRT (Prospect - Refuge Theory, Appleton 1975)

Miejsca najbardziej preferowane przez ludzi znajdują się na styku przestrzeni otwartych i takich, w których można znaleźć schronienie (np. las, drzewa) - czyli jest to krajobraz przestrzenny, oferujący pustą przestrzeń, w którym jednocześnie znajdują się drzewa.

5. Wybrane wskazówki z książki "With People in Mind" (Kaplan&Kaplan, 1998)

- "quiet fascinations" - właściwości danego terenu, jak również i wykonywane na nim czynności, które pozwalają wyciszyć się, zapomnieć o problemach i poczuć się w zupełnie innym niż na co dzień miejscu (np. dźwięki, gra światła, formy i barwy, obserwacja przyrody, uprawianie roślin, itp.);

- element tajemnicy - zwiększa zainteresowanie miejscem i zachęca do zbadania go (np. zastosowanie krętej ścieżki, czy też roślin, które częściowo zasłonią kolejną część zaprojektowanej przestrzeni).

6. Soundscapes - wykorzystanie elementu dźwięku w krajobrazie (np. szum wiatru wśród traw i drzew, woda).

Podstawą mojego projektu było stworzenie miejsca, składającego się z pewnej liczby "pokoi", czy też wnętrz, w których ludzie mogliby poczuć się lepiej, przebywając tak blisko natury, na ile jest to możliwe w centrum dużego miasta.

Ogólny pomysł na projekt, wykorzystujący linie faliste: linia fioletowa oznacza ścieżkę prowadzącą przez środek skweru, a komplementarne linie żółta i zielona - trawy (miskanty) oraz krzewy (grab i budleje).