Rok temu razem z koleżanką wzięłam udział w konkursie "Inspiracje w Przestrzeni - Ekoosiedla", organizowanym przez redakcję miesięcznika "Zieleń Miejska". Tematem konkursowym były osiedla ekologiczne. Poniżej przedstawiam nasz projekt - zapraszam do komentowania, konstruktywnej krytyki, pisania, co w koncepcji Wam się podoba, a co nie :)
Charakterystyka wybranego osiedla
Projekt dotyczy części
wrocławskiego osiedla Różanka, zlokalizowanego na północy miasta. Teren objęty
opracowaniem jest jednym z wnętrz blokowych, otoczonych przez sześć budynków
mieszkalnych, wysokich na 16 m
(trzy budynki) i 30 m
(pozostałe trzy budynki).
W chwili obecnej przestrzeń
wewnątrz blokowiska nie oferuje żadnych ciekawych rozwiązań. Zdecydowanie
większa jego powierzchnia jest klepiskiem, porośniętym zaniedbaną trawą. W
południowo – zachodniej części umieszczono kilka urządzeń do zabawy dla dzieci.
Obok placu zabaw znajduje się sztucznie ukształtowane wzniesienie, z
przylegającym do niego budynkiem transformatora. Na podwórzu rosną drzewa,
przede wszystkim topole i brzozy.
Rozwiązania ekologiczne
Koncepcja proponuje ekologiczne gospodarowanie
wodą opadową – w tym celu poprowadzone zostały trzy tzw. suche potoki,
zbierające deszczówkę z rynien jednego z bloków i kierujące ją do okresowych
zbiorników wodnych. Ich brzegi porośnięte są przez roślinność nadwodną (np.
pałka szerokolistna Typha latifolia ,
trzcina pospolita Phragmites communis,
jeżogłówka Sparganium sp., sit Juncus sp., turzyca, Carex sp., tatarak zwyczajny Acorus calamus, strzałka wodna Sagittaria sagittifolia, skrzyp bagienny
Equisetum fluviatile, kosaciec żółty Iris pseudoacorus itd.), która
jednocześnie filtruje wodę i oczyszcza ją.
Wprowadzenie elementu wodnego
pozwoli także ochłodzić powietrze, które, zwłaszcza latem, nagrzewa się do bardzo
wysokiej temperatury. Jest to spowodowane ekspozycją opracowywanego wnętrza,
przez większą część dnia wystawionego na intensywne działanie słońca.
Obniżenie temperatury panującej
na podwórzu będzie możliwe również dzięki wprowadzonej roślinności – drzewom,
krzewom, ozdobnym trawom oraz pnączom, rozprowadzonym na ścianach budynków.
Kolejnym ekologicznym punktem
koncepcji było zwiększenie bioróżnorodności omawianego wnętrza – ilości
gatunków zarówno roślin, jak i, w miarę możliwości, zwierząt. Wprowadzeniu
wielu różnych taksonów roślinnych służą m.in. siedliska w bliskości wody oraz łąka
kwietna (z rosnącymi na niej ziołoroślami i trawami, np. chaber łąkowy Centaurea jacea, rogownica pospolita Cerastium holosteoides, świetlik łąkowy Euphrasia rostkoviana, babka Plantago sp., głowienka Prunella sp., krwawnik Achillea sp., koniczyna Trifolium sp., wyka Vicia sp., tymotka łąkowa Phleum
pratense, wiechlina Poa sp.,
kostrzewa łąkowa Festuca pratensis,
ostrożeń Cirsium sp., dziurawiec Hypericum sp., bodziszek Geranium sp., itp.). Zarówno łąka, jak i
siedliska powstałe nad wodą stworzą warunki bytu przedstawicielom fauny.
Ekologia przejawia się także w doborze oświetlenia
oraz elementów małej architektury i nawierzchni. Zastosowano oprawy
oświetleniowe LED Generation, które umożliwiają oszczędną emisję światła. Mała
architektura przewidziana w projekcie (ławki, siedziska, kosze na śmieci)
zbudowana jest z naturalnych materiałów (głównie drewno). Zaproponowane
nawierzchnie są w większości przepuszczalne dla wody i tworzą powierzchnie
biologicznie czynne (nawierzchnie na ścieżki, plac zabaw, miejsca wypoczynkowe
i strefę do ćwiczeń). Asfalt pokrywa jedynie ulicę biegnącą wzdłuż budynków,
gdzie odbywa się ruch samochodowy.
Charakterystyka koncepcji – kształt
Kształt całej koncepcji elementami geometrycznymi
nawiązuje do układu budynków mieszkalnych. Zastosowana geometria została
przełamana kolistymi liniami ścieżek i potoków, a także układem roślinności.
Strefy
Potencjalnymi użytkownikami zaprojektowanego
terenu są mieszkańcy osiedla Różanka (zarówno dzieci oraz młodzież, jak dorośli
i osoby starsze). Biorąc pod uwagę różne grupy odbiorców projektu, wyznaczono
kilka stref oferujących różnorodne spędzanie wolnego czasu.
Zachodnią część wnętrza blokowego
przeznaczono na plac zabaw dla dzieci, pokryty przepuszczalną dla wody,
ekologiczną nawierzchnią. Umieszczono na nim wykonane z drewna oraz lin
urządzenia, mające służyć do zabawy i rozwijania sprawności fizycznej.
Niedaleko znajdują się ławki, z których mogą korzystać rodzice i dziadkowie,
pilnujący dzieci. Na terenie opisywanej strefy leżą także stawy, które będą
zachęcać dzieci do zabawy i poznawania przyrody (element edukacji
ekologicznej).
Plac zabaw odgrodzony jest od
ulicy oraz pozostałych stref bujną roślinnością (krzewy i kępiaste trawy, np.
pęcherznica kalinolistna Physocarpus
opulifolius, tawuła Spiraea sp., tawlina
jarzębolistna Sorbaria sorbifolia, dereń
biały Cornus alba, śnieguliczka biała
Symphoricarpos albus, ognik
szkarłatny Pyracantha coccinea, miskant Miscanthus sp.).
Południowo-wschodnią część
opracowywanego obszaru zajmuje strefa rekreacyjna, pokryta tak jak plac zabaw
dla dzieci, nawierzchnią ekologiczną. W tym miejscu zlokalizowane są sprzęty do
ćwiczeń dla młodzieży i dorosłych. Strefa rekreacyjna jest także oddzielona od
ulicy krzewami oraz drzewami.
W północnej i wschodniej części
podwórka stworzono miejsca wypoczynkowe z siedziskami i ławkami, znajdującymi
się w cieniu pod koronami drzew, oraz w niszach pomiędzy krzewami. Poszczególne
siedziska zostały tak zaprojektowane, żeby mogli z nich korzystać zarówno
ludzie chcący spotkać się w grupie znajomych, jak i osoby szukające spokoju i
samotności. Dodatkową atrakcją jest zastosowanie efektów akustycznych – dźwięki
wody w strumieniu oraz zbiornikach znajdujących się w omawianej strefie,
połączone z szumem rosnących wokół traw (głównie miskantów) pozwolą na dobry
relaks.
Kryterium doboru roślinności było
przede wszystkim odporność poszczególnych gatunków na warunki miejskie
(zanieczyszczenie powietrza, susza) oraz na intensywne nasłonecznienie.
Większość zaproponowanych roślin bardzo dobrze nadaje się do wegetacji w
warunkach miejskich. Są to gatunki światłolubne, ponadto niektóre z nich
pochłaniają szkodliwe związki z otoczenia, oczyszczając powietrze (np. Sorbaria sorbifolia, Physocarpus
opulifolius, Cornus alba).
W celu zwizualizowania nowego osiedla, zrobiłyśmy makietę (fajna zabawa, a potem efekt :)), której zdjęcia zamieszczam poniżej: